Wśród pacjentów dotkniętych afazją poudarową oprócz zaburzeń językowych częste jest występowanie dysfunkcji w obrębie pozajęzykowych funkcji poznawczych, takich jak uwaga, funkcje wykonawcze lub pamięć robocza. Ponadto, ocena stanu poznawczego często bywa utrudniona ze względu na problemy z komunikacją.
W badaniu przeprowadzonym w ramach naszego projektu wzięło udział 25 osób z afazją poudarową. Przy rejestracji P300 wykorzystano wzrokową procedurę GO/NO-GO. Weryfikacji poddano związki latencji potencjału ze wskaźnikami językowych i niejęzykowych funkcji poznawczych.
Celem niniejszego badania była walidacja przydatności parametrów potencjału P300 jako neuromarkera sprawności poznawczej pacjentów z afazją poudarową. Przydatność tego potencjału w monitorowaniu funkcjonowania poznawczego wykazano dotychczas u osób z chorobą Alzheimera, Parkinsona i schizofrenią. W przypadku osób z afazją dowiedziono, że występowanie P300 na wczesnym etapie zdrowienia po udarze prognozuje lepszą restytucję rozumienia mowy.
Latencja P300 istotnie skorelowana była ze wskaźnikami kilku funkcji poznawczych. Im krótsza latencja, tym lepszy poziom rozdzielczości czasowej, szybkości psychoruchowej, planowania, pamięci wzrokowo-przestrzennej. Pacjenci, u których wykazano krótszą latencję charakteryzowali się wyższym poziomem zdolności językowych, takich jak rozumienie słów i zdań oraz semantyczna fluencja słowna.
Otrzymane wyniki sugerują, że latencja P300 traktowana być może jako wskaźnik ogólnej sprawności poznawczej u osób z afazją. Może on być przydatny w monitorowaniu restytucji funkcji poznawczych i weryfikacji efektów rehabilitacji.
Wskażnik ten można stosować jako obiektywną - odporną na wpływy kulturowe i językowe - metodę oceny stanu poznawczego pacjenta z afazją. Znajduje ona zastosowanie w praktyce klinicznej do diagnozy i weryfikacji efektów terapii.
dr hab. Aneta Szymaszek jest współautorką polskiej adaptacji dokumentu „Zbiór Porad Dotyczących Najlepszej Praktyki Pracy z Afazją” według Stowarzyszenia Aphasia United.
Wszyscy pacjenci z uszkodzeniem mózgu lub postępującymi chorobami mózgu powinni zostać zbadani na zasadzie przesiewowej w celu wykluczenia problemów z porozumiewaniem się. Afazja jest nabytym zaburzeniem porozumiewania się pojawiającym się na skutek uszkodzenia dominujących dla mowy obszarów mózgu.
Osoby z afazją powinny otrzymać informacje dotyczące afazji, jej etiologii (np. udar) oraz dostępnych opcji leczenia. Powyższe ustalenia dotyczą wszystkich etapów leczenia – od stanu ostrego do chronicznego.
Osoby z afazją powinny mieć zaoferowaną intensywną i indywidualną terapię usprawniającą zdolność porozumiewania się w życiu codziennym. Interwencja terapeutyczna powinna być zaprojektowana i przeprowadzona pod nadzorem wykwalifikowanego specjalisty. Leczenie może się składać ze specyficznego treningu funkcji zaburzonych, treningu kompensacyjnego, terapii konwersacyjnej, terapii zorientowanej na aktywne uczestnictwo, interwencję środowiskową oraz/lub na treningu wspomagającym komunikację i metodach komunikacji alternatywnej (AAC).
Rodziny i opiekunowie osób z afazją powinny być włączone w proces rehabilitacji. Powinni również otrzymać wsparcie i informacje dotyczące przyczyn i konsekwencji afazji. Powinni nauczyć się skutecznego porozumiewania się z osobą z afazją.
Pełna treść dokumentu jest do pobrania w dwóch wersjach:
- dla opiekunów
- przyjaznej dla osób z afazją
Pamiętaj reaguj! Jeśli zauważysz któryś z poniższych objawów dzwoń bezzwłocznie na numer 112 lub 999.
Utrudniona mowa
Dłoń ręka opadająca
Asymetria ust
Reaguj natychniast!
Jeśli zareagujesz odpowiednio szybko możesz znacząco zmniejszyć konsekwecje udaru.
Kierownik Projektu
e-mail: a.szymaszek@nencki.edu.pl
telefon (+48 22) 5892280
Doktorant
e-mail: m.choinski@nencki.edu.pl
telefon (+48 22) 5892280
Asystent techniczny
e-mail: a.bombinska@nencki.edu.pl
telefon (+48 22) 5892280